Σπασμένα ανθρώπινα οστά, που ανακαλύφθηκαν σε μια σπηλιά, μαρτυρούν ότι ένας από τους πιο εξωτικούς πολιτισμούς της κόσμου είχε και μια σκληρή, φρικτή και απάνθρωπη πλευρά που απαιτούσε ανθρωποθυσίες.
Οι αρχαιολόγοι που μελετούν τον πολιτισμό των Μάγια, στην Γουατεμάλα, ανακάλυψαν σε μια σπηλιά θραύσματα από ανθρώπινα οστά. Στον συγκεκριμένο πολιτισμό ήταν διαδεδομένη η πρακτική της ανθρωποθυσίας, η οποία είχε σκοπό την προσφορά αίματος στους θεούς. Θεωρείτο ως η υπέρτατη θυσία.
Οι μέθοδοί της περιλάμβαναν τον αποκεφαλισμό, τον εκρίζωση της καρδιάς και άλλες τελετουργικές πρακτικές. Ανασκαφές σε διάφορες τοποθεσίες, όπως στο Chichén Itzá και στο Actun Tunichil Muknal, έχουν αποκαλύψει οστά θυμάτων, πολλά από τα οποία ήταν παιδιά, υποδηλώνοντας τη σημασία των θυσιών στις θρησκευτικές τελετές των Μάγια.
Ανθρωποθυσίες για βροχόπτωση
Κάτω από την αρχαία πόλη των Μάγιας, την Dos Pilas, στη βόρεια Γουατεμάλα, αρχαιολόγοι πραγματοποίησαν πρόσφατα μια ανατριχιαστική ανακάλυψη που δείχνει μέχρι που έφταναν οι αρχαίοι Μάγια για να εξευμενίσουν τους θεούς της γεωργίας.
Στα βάθη μιας πλημμυρισμένης σπηλιάς, της “Σπηλιάς του Αίματος”, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν εκατοντάδες σπασμένα ανθρώπινα οστά, που έφεραν αναμφισβήτητα σημάδια από βίαιη επίθεση. Πολλά από τα οστά είχαν κυριολεκτικά κατακερματιστεί. Η φύση των ευρημάτων, υποδηλώνει με σαφήνεια την τέλεση ανθρωποθυσιών, περίπου 2.000 χρόνια στο παρελθόν.
Η Σπηλιά του Αίματος
Η “Σπηλιά του Αίματος”, ανήκει σε ένα δίκτυο υπόγειων θαλάμων κάτω από τη Dos Pilas, ενώ χαρτογραφήθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 1990. Χρονολογείται μεταξύ του 400 π.Χ. και του 250 μ.Χ.
Οι σπηλιές χρησιμοποιούνταν από τους Μάγια σε εποχές ευημερίας και, όπως φαίνεται, στη “Σπηλιά του Αίματος” τελούνταν θυσιαστικά τελετουργικά που συνδέονται με την μετάβαση από την μια εποχή στην άλλη και με τις γεωργικές εργασίες.
H βιοαρχαιολόγος, Michele Bleuze από το κρατικό πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Λος Άντζελες, η οποία μελετά τα διαμελισμένα οστά που έχουν ανακαλυφθεί στη Γουατεμάλα, επισημαίνει ένα περίεργο γεγονός σχετικά με τα ευρήματα που έχουν προκύψει μέχρι τώρα. “Το επαναλαμβανόμενο μοτίβο που παρατηρούμε είναι πως, βρίσκουμε κομμάτια του σώματος και όχι σώματα”, εξήγησε στο Live Science. “Στο τελετουργικό των Μάγια, τα μέλη του σώματος, είναι εξίσου πολύτιμα με ολόκληρο το σώμα”.
Η μορφή στα αριστερά κρατά το αποκομμένο κεφάλι της μορφής από την οποία αναβλύζει αίμα με τη μορφή φιδιών (Πηγη: HJPD/CC BY-SA 3.0).
Βάναυσα τελετουργικά εξευμένιζαν αιμοδιψείς θεούς
Ο κατακερματισμός των οστών, πιστεύουν οι ερευνητές, είναι κεντρικής σημασίας για την κατανόηση του σκοπού της σπηλιάς. Τα οστά βρέθηκαν ανοιχτά, στην επιφάνεια του δαπέδου του σπηλαίου και όχι θαμμένα όπως στις παραδοσιακές ταφικές τελετές.
Η παρουσία κόκκινης ώχρας, μιας χρωστικής ουσίας που χρησιμοποιείτο σε πολλές αρχαίες τελετουργίες, καθώς και λεπίδων από οψιδιανό -ένα αιχμηρό ηφαιστειακό γυαλί που προτιμούσαν οι Μάγιας στις τελετές- υποστηρίζει τη θεωρία ότι η «Σπηλιά του Αίματος» δεν ήταν τάφος, αλλά ιερός χώρος όπου συχνά γίνονταν ανθρωποθυσίες.
Η ιατροδικαστική ανάλυση
Η φυσική κατάσταση των οστών, προσφέρει τα πιο αδιάσειστα στοιχεία της τελετουργικής αυτής βίας. Η ιατροδικαστική ανθρωπολόγος, Ellen Fricano, από το δυτικό πανεπιστήμιο επιστημών υγείας της Καλιφόρνια, εξέτασε τα σκελετικά τραύματα και παρατήρησε, σε πολλαπλές περιπτώσεις, τραυματισμούς που είχαν επέλθει περίπου κατά τον χρόνο του θανάτου.
Ανάμεσά τους, εντοπίστηκαν ίχνη κοπής με σφοδρότητα σε τμήμα του μετώπου, τα οποία πιθανότατα είχαν προκληθεί από λεπίδα λοξής κόψης, καθώς και μία αντίστοιχη τομή σε οστό ισχίου παιδιού.
Η επιλογή και η ακρίβεια των εργαλείων υποδηλώνουν σκόπιμο διαμελισμό και όχι τυχαία βία ή τραύματα μάχης.
«Υπάρχουν μερικές σειρές από στοιχεία που αξιοποιήσαμε για να καταλάβουμε αν επρόκειτο για τελετουργικό χώρο», εξήγησε η Fricano σε δήλωσή της στο Live Science. Εκτός από τα κοψίματα και τις ρήξεις, η χωροταξική διάταξη των οστών, μοιάζει και αυτή σκόπιμη. Σ’ έναν θάλαμο, ανακαλύφθηκαν τέσσερα κρανιακά καλύμματα, τακτικά τοποτεθημένα, το ένα πάνω στο άλλο.
Αυτό, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, αποτελεί ένδειξη για το ότι τα λείψανα έτυχαν προσεκτικής μεταχείρισης και, είχαν διαταχθεί σύμφωνα με τις τελετουργικές πρακτικές.
Επίσης, η διάταξη του σπηλαίου προσφέρει ένα σημαντικό πλαίσιο: Προσβάσιμο μόνο μέσα από ένα στενό άνοιγμα που οδηγεί σε ένα χαμηλό πέρασμα και, στη συνέχεια, ανοίγει προς μια λιμνούλα με νερό η “Σπηλιά του Αίματος”, για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, μάλλον ήταν πλημμυρισμένη.
Η εποχή της ανυδρίας – περίπου μεταξύ του Μαρτίου και του Μαΐου – πιθανόν να ήταν η μόνη εποχή που μπορούσαν οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση στο σημείο.
Αρχαίο τελετουργικό των Μάγια που επιβιώνει έως σήμερα
Η χρονική αυτή αναφορά, παίζει καθοριστικό ρόλο στην κατανόηση του σκοπού των θυσιών. Δηλαδή, η 3η Μαΐου, σηματοδοτεί την Ημέρα του Ιερού Σταυρού, τελετουργικό που επιβιώνει μέχρι σήμερα σε ορισμένες από τις σύγχρονες κοινότητες των Μάγια.
Η μέρα αυτή πέφτει ακριβώς πριν από την έναρξη των ετήσιων βροχών και, περιλαμβάνει επισκέψεις στα σπήλαια, όπου γίνεται έκκληση για βροχή και καρποφορία. Οι αρχαιολόγοι που είναι υπεύθυνοι για τα πρόσφατα ευρήματα στο “Σπήλαιο του Αίματος”, θεωρούν πως οι θυσίες που γίνονταν πριν από τόσα χρόνια, συνδέονται με τις αρχαίες εκκλήσεις για βροχές.
Η προσφορά μελών του σώματος ή ολόκληρων σωμάτων, μπορούσε να είναι ένας τρόπος κατευνασμού του θεού της βροχής των Μάγια, του Τσάακ (συχνά απεικονιζόταν με μεγάλο ράμφος, ερπετοειδή χαρακτηριστικά και κρατώντας ένα τσεκούρι με το οποίο προκαλούσε κεραυνούς), προκειμένου να εξευμενιστεί και να φέρει ευνοϊκές βροχοπτώσεις.
Δεν είναι σπάνιες οι ανακαλύψεις τεχνουργημάτων που παραπέμπουν σε ανθρωποθυσίες ή τα σκελετικά ευρήματα σε αρχαιολογικούς χώρους των Μάγια. Παρόλα αυτά, τα ευρήματα από τη “Σπηλιά του Αίματος”, προσφέρουν μια ιδιαίτερα ζωηρή και καλοδιατηρημένη εικόνα του τρόπου τέλεσης των θυσιαστικών τελετουργικών στον πολιτισμό των αρχαίων Μάγια.
Η διάκριση ανάμεσα στον ταφικό και τον θυσιαστικό χώρο, έχει κορυφαία σημασία για την κατανόηση του πολιτισμού. Ενώ οι ταφές των Μάγια, κατά κανόνα τελούνταν με σεβασμό, οι ανθρωποθυσίες είχαν χαρακτήρα παραστατικό, δηλαδή αποσκοπούσαν στην επίκληση μιας συγκεκριμένης απόκρισης από μία ή περισσότερες θεότητες των Μάγια.
Τα οστά, τα σημάδια των τραυμάτων και τα τελετουργικά αντικείμενα, συνθέτουν μια τελετουργική εικόνα που στοιχειώνει με την αναμφίβολη βία και σοκάρει, και όμως, αποσκοπούσε σε κάποια θετική έκβαση για το κοινό καλό των Μάγια.
Φρικτές τελετές για το κοινό καλό
Οι ερευνητές, τονίζουν ότι απαιτείται εκτενής εργασία στα σκελετικά ευρήματα. Τώρα, πραγματοποιείται ανάλυση του αρχαίου DNA και ισοτοπική εξέταση, προκειμένου να αναγνωριστεί η προέλευση, η υγεία και οι σχέσεις των θυσιασμένων.
“Τώρα, εστιάζουμε στην ανακάλυψη της ταυτότητας των ανθρώπων που είχαν αποτεθεί εδώ, επειδή είχαν εντελώς διαφορετική μεταχείριση από όλον τον υπόλοιπο πληθυσμό”, επισήμανε η Bleuze. Ενώ ο διαμελισμός των σωμάτων, ήταν βάναυση και ακραία τακτική, γινόταν σε ένα πλαίσιο που, για την αρχαία κοινωνία των Μάγια, ήταν ιερό.
[embedded content]
via enikos
